Zmiana zawsze jest wielkim wyzwaniem. O jej aspekcie psychologicznym, podczas spotkania CIO’s Next Job, mówił Maciej Wiśniewski, założyciel Leadership Development Management Consulting, były partner Andersena, Deloitte, szef S&T i country manager Fujitsu. Sam wielokrotnie dokonywał znaczących zwrotów w swojej karierze, a od trzech lat prowadzi własną firmę. Opowiadał więc także o osobistych doświadczeniach.
Jak przebiega proces podejmowania decyzji?
Epicentrum naszego funkcjonowania jest mózg. Myślimy (kreatywnie, czynnie) tylko przez 7-28% czasu. Przez pozostały czas funkcjonujemy na autopilocie, czyli powtarzamy myślenie nawykowe.
Każdą czynność staramy się przełożyć na nawyk, ponieważ to prowadzi do optymalizacji użycia energii – glukozy, a tę w dużych ilościach zużywany „myśląc”.
Lewa półkula mózgu odpowiedzialna jest m.in. za przetwarzanie informacji takich jak słowa, symbole (także abstrakcyjne), komunikację werbalną, rozumienie kategorii czasowych oraz, co bardzo ważne – za nie nawykowe przetwarzanie informacji. Natomiast prawa półkula odpowiada m.in. za mentalne obrazy istniejących i fikcyjnych zdarzeń, przetwarzanie bodźców oraz zautomatyzowaną reakcję – czyli za nawyki.
Prawej półkuli brakuje inteligencji sytuacyjnej, nie odróżnia czy to co podsuwa lewa półkula jest rzeczywistością czy wyobrażeniem. Gdy lewa półkula rozważa nowe idee o znanych zdarzeniach, prawa próbuje wywołać dawne reakcje na zdarzenia. Stąd gdy pojawia się nowy pomysł, odczuwamy dysonans poznawczy. Żeby lepiej ten proces zrozumieć, warto przeczytać książkę „Siła nawyku” Charlesa Duhigga.
Jesteśmy bardziej skłonni do akceptowania myśli, które są zgodne z naszymi uwarunkowaniami. Dlatego najchętniej poruszamy się w strefie komfortu, w tym co dobrze znamy. Przy podejmowaniu decyzji mamy naturalną skłonność do odrzucania tego, czego nie znamy, myśli, które nie pasują do naszych nawyków – szukamy argumentów, które odpowiadają naszej wizji świata.
Gdy pojawia się pomysł przeprowadzenia zmiany życiowej – np. zmiany pracy - jest odrzucany i mózg dobiera odpowiednie argumenty. Analizujemy pomysł, myśli weryfikowane są przez nawyki myślowe, często odczuwamy wręcz fizjologiczne reakcje („zmroziło mnie na samą myśl o tym”). Pojawia się bariera strachu.
Niektórzy psychologowie mówią o wewnętrznych sabotażystach.
Etapy zmiany:
Trzeba odróżnić strefę komfortu od strefy kompetencji, którą trzeba poszerzać, ale nie należy jej opuszczać.
Większość ludzi zniechęca się do zmiany na etapie strachu.
Osoby, które chcą wprowadzić świadome zmiany powinny się zastanowić i uświadomić sobie swoje nawyki myślowe.
Świadome życie:
Samoświadomość pomaga w wyjściu z wewnętrznego konfliktu . Przełom może nastąpić dzięki znalezieniu zgodności z wyznawanymi wartościami, obrazem siebie wyznaczonym celem, obranym kierunkiem.
Wskazówki dla świadomych zmian:
Warto zadać sobie pytania:
Czynniki sukcesu
Amerykanie przeprowadzili badania wśród 733 milionerów. Połowa z nich dorobiła się w pierwszym pokoleniu. Jakie czynniki pomogły im w osiągnięciu sukcesu finansowego?
Posiadanie wysokiego ilorazu inteligencji znalazło się dopiero na 21. miejscu (wymienione przez co piątego respondenta). Z cytowanego badania wynika, że ważniejsza jest inteligencja emocjonalna, którą można rozwijać przez całe życie.
Motywacja
Warto nauczyć się motywować do zmiany. Michael V. Pantalon stworzył 6 pytań, które pomogą w szybkim procesie automotywacji:
I na koniec kilka inspirujących myśli:
Jeśli nie będziesz miał pomysłu na siebie, ktoś inny może mieć pomysł na ciebie. (Zastanów się, w którym miejscu będziesz w czyimś pomyśle).
„Dopóki nie uczynisz z nieświadomego świadomym, to co nieświadome będzie kierowało twoim życiem, a ty będziesz nazywał to przeznaczeniem” - Carl Gustav Jung
„It’s impossible to outperform your own self-image” – Maxwell Maltz
Opracowano na podstawie wykładu pt. “Plany, cele strach - o psychologii zmiany” opracowanego i wygłoszonego przez Macieja Wiśniewskiego.
kontakt: maciej@maciej-wisniewski.com